Diş Fırçalama
Ağız, bədənimizə xəstəliklərin giriş yollarından bir dənəsidir. Buna görə xəstəlikləri maneə törətmə, ağız-diş sağlamlığının qorunması mövzusunda nizamlı baxım böyük əhəmiyyət daşıyar. Bu mövzuda bizə köməkçi olacaq məhsulların başında "diş fırçası" gəlməkdədir. Qaydalara uyğun və nizamlı diş fırçalama edildiyi təqdirdə bakteriyaların diş üzərində və ağız florasında ol/tapılma müddətləri minumuma endirilərək meydana gələ biləcək xəstəliklərin qabağına keçiləcək.
Diş fırçalama niyə lazımlıdır?
İnsan ağızı doğum əsnasında sterildir. Doğum anında mikroorqanizmlər ağız mühitinə daxil olar. Daha sonra bunlar ağız mühitində çoxalaraq təbii ağız florasını meydana gətirərlər. Hətta bəzi yeni doğulmuş körpələrdə ağızda pamukçuk deyilən narahatlıq oüluşur. Bunun səbəbi ağız mühitində göbələklərin çox sürətli çoxalmasıdır. Verilən dərmanlarla göbələklər nəşr/təzyiq altına alınar və bakteriyaların çoxalmasına fürsət tanınar. Bakteriyalar çoxalınca dərmana gərək qalmaz martarlara qarşı bir tarazlıq ünsürü meydana gətirərlər. Narahatlıqda yaxşılaşmış olar. Lakin biz də bu bakteriyalarla ömür boyu eyni bədəni paylaşmaq məcburiyyətində qalarıq. Bizim diş fırçala/danlamaqla etdiyimiz bu bakteriyaları dişin üzərindən davamlı olaraq uzaqlaşdırmaqdır. Yoxsa məqsəd qoyduğumuz ağızı bir şəkildə dezinfeksiya etmək deyil.
Diş fırçası nə vaxt dəyişdirilməlidir?
Ümumiyyətlə 3-4 ay istifadə edilə bilər. Diş fırçasının pozulduğunu et dəstələrinin bir-birindən ayrılmasından, dağılmasından və əyilməsindən anlaya bilərsiniz. Sərt tüklü fırçalar dişlərinizə zərər verə bilər. Uşaqlar isə hələ doğru fırçalamağı tam olaraq tətbiq edə bilmədiklərindən daha tez fırça köhnəldərlər.
Ən doğru diş fırçalama texnikası hansıdır?
Əvvəlcə fırça 45 dərəcəlik bir bucaqla dişə yaxınlaşdırılmalı və dişin eni istiqamətində irəli-geri hərəkətlərlə fırçalamalıdır. Ən son dişetinden aşağıya doğru bir süpürmə hərəkətiylə əməliyyat tamamlanar. Dişlərin iç səthləri, xüsusilə ön bölgələr dar olduğundan fırça tik olaraq soxularaq fırçalanmalıdır. Unudulmamalıdır ki, bakteriya valı və yemək artıqlarının sıx olduğu dişlərin arxa səthləri, arxa dişlər və dil də təmizlənməlidir. Ümumiyyətlə yalnız ön dişlərin ön səthləri fırçalanıldığından çürüklər daha çox arxa bölgələrdə meydana gəlməkdə, diş daşları isə çox az fırçalanılan alt ön bölgədə olmaqdadır.
Uyğun bir texniki istifadə edilməzsə dişlər zərər görərmi?
Bəli. Dişlər çox sərt bir təbəqə olan mina ilə qablı olmasına baxmayaraq yalnız səhv bir texnikala tətbiq edəcəyiniz bir fırçadan belə böyük zərər görə bilər. Həm dişin üst qisimində, həm də kökü örtən təbəqədə aşınmalara, dişetlerinde də çəkilmələrə yol aça bilər. Bu vəziyyətdə dişlər çürüyə daha uyğun hala gələr. Dişləri aşındıracaq qədər böyük bir qüvvətlə diş fırçalamaqdan qaçınılmalı və yumşaq hərəkətlərlə fırça oynadılmalıdır.
Diş ətlərinin fırçalanması niyə lazımlıdır?
Diş ətlərini də fırçalamaq lazımdır.
"Amma həkim, fırçalarkən diş ətlərim aldanır..." Fırçalamağa davam edilməlidir, çünki diş ətlərini bəsləyən damarlar dövran pozuqluğu nəticəsində dolğunlaşmışdır. Buna tibb dilində "konjesyon" deyilir. Müalicə etmək üçün kılcal damarları açmaq yəni fırça etmək lazım olacaq. Beləcə diş edinin damarları yaxşılaşar və qanama da özbaşına dayanar. Diş edinin fırçalanması, diş əti xəstəliklərindən qorunmanın ən təsirli çarələrindəndir.
Fırçadan başqa diş təmizlik vasitələri vardırmı?
Bəli; elektrikli fırça, diş ipliyi, dişqurdalayan, ara üz fırçası, su püskürteci (water-pic), stimulatör.. kimi vasitələrdir. Elektrikli, fırça və su püskürdücü ölkəmizdə gedərək yayılmaqdadır.